13 grudnia 2024 r. weszło w życie Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/988 w sprawie ogólnego bezpieczeństwa produktów, nazywane również GPSR (General Product Safety Regulation). Nowe przepisy zastępują dotychczasową dyrektywę 2001/95/WE i dostosowują wymogi dotyczące bezpieczeństwa produktów do aktualnych realiów rynkowych, w tym dynamicznie rozwijającego się handlu internetowego.
Zakres stosowania GPSR
GPSR obejmuje szeroką gamę produktów konsumenckich, w tym zarówno nowe, jak i używane czy odnowione, pod warunkiem, że są przeznaczone dla konsumentów. Rozporządzenie nie obejmuje m.in. żywności, produktów leczniczych oraz środków ochrony roślin.
Nowe obowiązki producentów
Rozporządzenie wprowadza szereg wymagań, które każdy producent musi spełnić przed wprowadzeniem produktu na rynek UE.
- Ocena ryzyka i dokumentacja techniczna – Producent zobowiązany jest do przeprowadzenia analizy ryzyka związanego z produktem oraz opracowania dokumentacji technicznej zawierającej szczegółowy opis produktu i jego cech istotnych dla oceny bezpieczeństwa. Dokumentacja ta musi być przechowywana przez co najmniej 10 lat.
- Identyfikowalność produktu – Każdy produkt powinien być opatrzony unikalnym numerem seryjnym, typem lub oznaczeniem partii oraz zawierać dane producenta (nazwę, adres oraz punkt kontaktowy).
- Instrukcje i ostrzeżenia – Do produktu muszą być dołączone czytelne instrukcje użytkowania oraz informacje dotyczące bezpieczeństwa, sporządzone w języku urzędowym państwa, w którym produkt jest sprzedawany.
- Monitorowanie zgodności – Producent zobowiązany jest do wprowadzenia procedur zapewniających, że produkty produkowane seryjnie spełniają wymogi bezpieczeństwa oraz do przechowywania rejestru skarg i przypadków wycofania produktu z rynku.
- System zgłaszania incydentów – W przypadku wykrycia niebezpiecznego produktu, producent ma obowiązek podjęcia natychmiastowych działań naprawczych, poinformowania konsumentów oraz zgłoszenia incydentu za pośrednictwem portalu Safety Business Gateway.
- Kanały komunikacji – Konsumenci muszą mieć możliwość zgłaszania problemów związanych z produktami poprzez dostępne i czytelne kanały komunikacji, takie jak adres e-mail, numer telefonu lub specjalna sekcja na stronie internetowej producenta.
Wymogi dla sprzedaży na odległość
Rozporządzenie GPSR wprowadza również szczegółowe wymagania dotyczące sprzedaży internetowej. Jeśli produkt jest oferowany na rynku UE, sprzedawca musi zapewnić:
- nazwę i adres producenta,
- dane kontaktowe podmiotu odpowiedzialnego w UE,
- szczegółowy opis produktu wraz z jego identyfikatorami (np. numer seryjny, zdjęcie),
- ostrzeżenia i informacje dotyczące bezpieczeństwa w języku urzędowym państwa członkowskiego.
Konsekwencje dla producentów i dystrybutorów
Niedopełnienie wymagań wynikających z GPSR może prowadzić do poważnych konsekwencji prawnych, w tym sankcji finansowych oraz obowiązku wycofania produktu z rynku. Ponadto importerzy i dystrybutorzy są zobowiązani do sprawdzenia, czy producent spełnia wszystkie wymagania wynikające z rozporządzenia oraz do przechowywania stosownej dokumentacji.
Sprzedaż B2B a GPSR
Przedsiębiorcy zajmujący się sprzedażą wyłącznie w modelu B2B (business-to-business) mogą nie podlegać niektórym wymogom rozporządzenia GPSR, ponieważ jego głównym celem jest ochrona konsumentów. Niemniej warto wziąć pod uwagę fakt, że jeśli produkt przeznaczony na rynek B2B ostatecznie trafia lub może trafić do konsumentów, producent lub dystrybutor może ponosić odpowiedzialność za zgodność produktu z wymaganiami GPSR. Podmioty działające w segmencie B2B powinny zatem upewnić się, czy ich klienci nie sprzedają dalej ich produktów bezpośrednio konsumentom, co mogłoby wpłynąć na zakres ich obowiązków prawnych, a najlepiej z daleko idącej ostrożności dostosować się do nowych wymagań.
Podsumowanie
Nowe regulacje GPSR nakładają na producentów, importerów i dystrybutorów dodatkowe obowiązki, w tym zapewnienie identyfikowalności produktów, monitorowanie ich zgodności oraz system zgłaszania incydentów. Przestrzeganie tych zasad jest kluczowe dla uniknięcia sankcji i zapewnienia bezpieczeństwa produktów na rynku UE.
Jeśli Twoja firma nie jest pewna, czy etykiety produktów spełniają nowe wymogi lub potrzebujesz pomocy w przygotowaniu dokumentacji technicznej, zapraszamy do kontaktu z naszą kancelarią. Chętnie pomożemy Ci dostosować się do nowych regulacji i uniknąć potencjalnych ryzyk prawnych.
